Heemkundige activiteiten/mededelingen 2007-2008

NIEUWE WEBSITE HEEMKUNDEVERENIGING

Sinds januari hebben we een nieuwe website. Deze website is sneller en gemakkelijker bij te werken dan de vorige. U kunt hier terecht voor informatie over heemkundige zaken. We zijn bezig met het bijwerken van activiteiten die we in het verleden hebben ondernomen. Tevens is er actuele informatie te vinden, links naar andere heemkundeverenigingen en historische sites maar ook informatie over de bezigheden van de diverse werkgroepen. Rond carnaval hebben we oude carnavalsfoto’s geplaatst en de reacties van de bezoekers waren zeer positief.
We streven ernaar om de website regelmatig bij te werken. Mocht u berichten hebben die interessant zijn om te plaatsen, neem dan contact op met de webmaster Adry Weijenberg. (043-4511638 of hmal.weijenberg@12move.nl)
Vanaf januari hebben reeds honderden bezoekers de weg gevonden naar de website en ze hebben samen meer dan 5000 keer op een van onze pagina’s geklikt. Het merendeel van de bezoekers komt uit Nederland en de anderen uit Duitsland, België, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten en zelfs uit Estland en Zweden.
De website is te vinden onder: www.heemkundeverenigingnijswiller.nl

DODENHERDENKING ZONDAG 4 MEI 2008
Tijdens de dag van de Nationale Dodenherdenking, 4 mei, zal ook weer in Nijswiller een kranslegging plaatsvinden. Om 17.30 uur zal de eerste krans gelegd worden bij de plaquette aan de Biesweg waarna in stille tocht naar het kerkhof zal worden gelopen. Daar zal na een korte overweging een krans worden gelegd op het graf van soldaat Harrie Hamacher, die op 10 mei 1940 in Nijswiller sneuvelde. Afgesloten wordt met het plaatsen van een krans bij de gedenksteen van dorpsgenoot Hans Bertram die in 1946 in voormalig Nederlands-Indië het leven liet. Ook dit jaar zullen familieleden van de gesneuvelden aanwezig zijn.

ACTIVITEITEN 2008

Naast de gebruikelijke werkgroepenbijeenkomsten en bestuursvergaderingen staan de volgende activiteiten gepland voor 2008:
* Gehele jaar: bijhouden en uitbouwen van de website.
* Gehele jaar: contacten onderhouden met zusterverenigingen.
* Gehele jaar: archiefbezoeken.
* Gehele jaar: foto’s verzamelen en inscannen.
* 17 januari: jaarvergadering.
* 4 mei: kranslegging en dodenherdenking.
* Uitgeven van ‘Nieswieler Nujts’ (2 keer: april en september/okt.)
* Uitgave publicatie ‘100 jaar café in A gen Baag’. (september)
* Uitgave publicatie met diverse onderwerpen. (september)
* I.s.m. parochianen: plukken van ‘kroedwusj’. (juli/augustus)
* Excursie voor leden en niet-leden.
* Contacten leggen met basisschool om jeugd meer te betrekken bij onze activiteiten.
* Verdere inventarisatie gebouwen.
* Interviewen van oudere generatie t.b.v. publicaties.
* Themawandeling ‘Wijnbouw in en om Nijswiller’. (najaar)
* Uitbrengen historische kalender Nijswiller. (november)

WERKGROEPENBIJEENKOMST NA JAARVERGADERING
Na de jaarvergadering van 17 januari jl. in café A gen Baag heeft een aantal werkgroepen verslag gedaan van hun bezigheden. Zeer interessant was de uitleg van jeugdlid Sean Hendriks, die verleden jaar in een mergelgroeve een zeldzaam minuscuul fossiel heeft gevonden van een wervel van een babyschildpad. Vele geologen (tot in Amerika toe) zijn geïnteresseerd in deze vondst en willen in vaktijdschriften hierover publiceren omdat een dergelijke wervel nooit eerder gevonden werd.
Tijdens diezelfde avond vertelde dhr. Ortmans e.e.a. over genealogie en gaf aan mensen te willen ondersteunen als zij interesse hebben in en bezig zijn met onder meer stamboomonderzoek. De werkgroepen ‘Geschiedenis van de kerk’ en ‘Wereldoorlog 2’ vertelden in het kort hun bevindingen. Een andere werkgroep – ‘Oude recepten’- zag op die avond het levenslicht.

‘NIESWIELER NUJTS’ OOK GRAAG GELEZEN BUITEN NIJSWILLER
Het ‘Nieswieler Nujts’ wordt ook regelmatig gelezen door oud-Nijswiller-naren in o.a. Vaals, Gulpen en Mechelen. Mensen die reeds jaren niet meer in Nijswiller wonen blijven toch geïnteresseerd in cultureel-historische zaken die hun voormalige woonplaats aangaan. Vanaf nu is de tekst van ‘Nieswieler Nujts’ ook te lezen op onze website.

BIDPRENTJES
We krijgen steeds vaker de vraag gesteld: “Verzamelt de heemkundevereniging ook bidprentjes?” Het antwoord op deze vraag is:”Ja”. Stamboomonderzoekers zoals b.v. de heren Ortmans, Bröcheler en Töpperwein kunnen beamen dat voor het uitzoeken van stambomen, bidprentjes of gedachtenis-prentjes van overledenen een grote bron van informatie zijn. Niet alleen de gegevens van de overledenen (geboorte- en sterfdatum, geboorte- en sterfplaats) worden vermeld, maar ook vaak gegevens van echtelieden of kinderen of wat de overledene zoal gedaan heeft tijdens zijn of haar leven. Vaak worden bidprentjes bij het opruimen van inboedels van overledenen of van mensen die verhuizen spijtig genoeg weggegooid. Mocht u in het bezit zijn van bidprentjes en er geen raad meer mee weten dan zouden we het fijn vinden om de prentjes bij elkaar te houden en in archief op te slaan. U kunt dan contact opnemen met een van de bestuursleden.

BESTUUR
Het bestuur van de HKV bestaat uit de volgende dorpsgenoten:

* Adry Weijenberg, voorzitter (043-4511638 of hmal.weijenberg@12move.nl)
* Bèr Gootjes, secretaris (043-4511586 of bgootjes@home.nl)
* Hermien Weijenberg, penningmeester (043-4511638 of hermientje@live.nl)
* Erik Kaczorowski, bestuurslid (043-4512554 of erikkaczorowski@hetnet.nl )
* Jochen Reinders, bestuurslid (043-4512436 of jochenreinders@hetnet.nl)

Mocht u vragen hebben of zou u graag lid willen worden of heeft u informatie voor ons, dan kunt u altijd contact opnemen met een van de bestuursleden.

EXCURSIE FORT EBEN EMAEL, BELGIË
Op 28 december jl. toog een groep HKV-leden naar het Belgische Eben Emael, vlak over de grens bij Maastricht, om aan een excursie deel te nemen in en om het militaire fort van Eben Emael. Op professionele wijze werd uitleg gegeven over de noodzaak van de bouw en de betekenis tijdens de begindagen van de tweede wereldoorlog. Ook werd duidelijk hoe gigantisch groot het onderaardse gedeelte is. De reikwijdte van de kannonen was net niet groot genoeg om bij een aanval Nijswiller te bereiken. Op de 10e mei 1940 landden Duitse zweefvliegtuigen bovenop het fort en enkele uren later gaven de Belgische verdedigers zich over aan de Duitse aanvallers.
Leuk detail van de excursie: een aantal jeugdleden nam ook deel op deze zonnige dag.

HISTORISCHE KALENDER
We zijn voornemens om in november van dit jaar de eerste historische Nijswillerkalender uit te geven. De kalender zal opgesierd worden met 12 oude foto’s van Nijswiller. Er zal voor genoeg ruimte worden gezorgd om informatie/afspraken etc. op de kalender te schrijven. Een leuk cadeau om te geven of om te krijgen tijdens de feestdagen. We houden u op de hoogte!

‘WIEZER SJRIEVE’ BIJ OMROEP KRIJTLAND
Programmamaker Henk Kroese van Omroep Krijtland is bezig met het samenstellen van een programma dat handelt over de uitspraak en schrijfwijze van de dialecten in het Mergelland. Hij heeft in elk dorp een inwoner benaderd die een aantal woorden in het desbetreffende dialect opleest. Hij wil duidelijk laten zien hoe verschillend de dialecten kunnen zijn binnen een straal van een aantal kilometers. Nijswiller ligt net ten westen van de zogenaamde Benrather lijn, ook wel de ‘mache-make’-lijn genoemd. Deze lijn geeft de grens aan van het gebruik van de woorden ‘mache-make’. Ten oosten hiervan zegt men 'mache’ (o.a. Vaals, Lemiers, Bocholtzerheide, Kerkrade) terwijl ten westen van die lijn ‘make’ wordt gezegd. Andere voorbeelden zijn:
lope – lofe
eate – aese
kroepe – kroefe
good – jót.
Ons jeugdlid Frances Weijenberg heeft voor haar school een profielwerkstuk geschreven over deze materie en zal in de heemkundepublicatie van a.s. september hierover verder uitweiden.

PADDEN IN MAYGATS
Wanneer u in maart en april bij nat en niet al te koud weer door de Maygats of gats loopt is de kans zeer groot dat u wordt geconfronteerd met tientallen overstekende padden. Het gaat hier om de ‘Bufo-Bufo’ of ‘gewone’ pad. Deze amfibieën zijn op weg naar de natte gedeelten in de weilanden nabij de beek om zich te kunnen voortplanten. Ze zullen niet wegspringen, want een pad loopt en een kikker springt.
Foto’s van deze paddentrek zijn te zien op onze vernieuwde website.

OPROEP:
WIE HEEFT EEN GRAF GEADOPTEERD IN MARGRATEN?

We weten dat een groot aantal Limburgers, onder wie inwoners van Nijswiller, een of meerdere graven hebben geadopteerd op de Amerikaanse militaire begraafplaats in Margraten. Om de jonge mensen die in Margraten begraven zijn te herdenken, willen we rond Memorial Day (de laatste zondag van mei) namen en foto’s op onze website plaatsen van de graven en van de bevrijders zelf (indien die voorhanden zijn). We zouden het fijn vinden om van de (oud)inwoners van Nijswiller die een graf hebben geadopteerd de gegevens te krijgen van hun geadopteerd graf. Informatie graag doorgeven aan Adry Weijenberg. (043-4511638).

KLIMAATBOSJE AAN DE BIESWEG

De oplettende wandelaar heeft het beslist al gezien; het klimaatbosje aan de Biesweg. Ten oosten van de weg staan hier welgeteld drie walnotenbomen in een weiland! Op de website van Landschapsbeheer staat te lezen dat deze aanplant onderdeel uitmaakt van de landelijke klimaatcampagne ‘HIER’. Door het hele land verschijnen groepjes van 3 walnotenbomen die een zogenaamd ‘klimaatbosje’ vormen. Hiermee wil men mensen prikkelen om zelf actief iets te doen aan de klimaatverandering. Is uw interesse gewekt, klik dan op www.klimaatbosje.nl en via deze site wordt u weer doorgelinkt naar Landschapsbeheer en Limburgs Landschap.

ARCHIEVEN NAAR RIJCKHEYT HEERLEN
De archieven van de gemeente Gulpen-Wittem betreffende de periode 1795-1981 zijn per 5 maart officieel ondergebracht in de depots van Rijckheyt. Rijckheyt, dat gevestigd is in het gebouw van het Thermenmuseum in Heerlen, zal zorgdragen voor het beheer van deze archieven. Op 5 maart is de overbrenging van de archieven officieel bekrachtigd door ondertekening van de overeenkomst. Voor onze gemeente deed wethouder Verhoeven dat. Een aantal heemkundeverenigingen uit de gemeente was op uitnodiging aanwezig bij deze gebeurtenis. In de toekomst zal het mogelijk zijn om een groot aantal van de archieven van thuis uit in te kunnen zien. Digitalisering van alle archieven vergt uiteraard heel veel tijd. Voor de geïnteresseerden wordt al een tipje van de sluier opgelicht op de website van Rijckheyt. Via onze website wordt u doorgelinkt naar hun website: www.rijckheyt.nl

MEER CONTACT MET JEUGD
Op dit moment hebben wij 9 jeugdleden. We willen de jeugd meer betrekken bij de heemkunde. Het is belangrijk dat ook zij het belang inzien van de kennis over het verleden en het heden van hun eigen omgeving. Door deze kennis zal men het eigen ‘heem’ meer gaan waarderen en zal hopelijk de basis worden gelegd voor een interesse die men weer kan doorgeven aan toekomstige generaties.
Belangrijk in deze is het contact met de plaatselijke basisschool. We hebben te kennen gegeven dat we steeds bereid zijn om in te springen op actuele zaken op school. We denken hierbij aan b.v. wandelingen door dorp en omgeving of lezingen en projecten op school.

OPNIEUW GEMOBILISEERDE UIT NIJSWILLER
Tijdens onderzoeken en gesprekken met inwoners is gebleken dat naast de 9 eerder genoemde inwoners, een 10e inwoner opgeroepen was om tijdens de mobilisatie van 1939-1940 het land te dienen. Het gaat om Gerard Grooten (geboren 26-4-1914, overleden 17-12-1969) en vlak na de oorlog woonachtig in de boerderij aan het einde van de Dionysiusweg, thans Rijksweg 53.

UITGAVE BOEKJE IN SEPTEMBER
In september willen we een boekje uitgeven waarin een aantal heemkundige onderwerpen zal worden behandeld. Dit jaar is een echt jubileumjaar voor een aantal dorpsbewoners. De firma Bergmans & Wijnen bestaat in april 50 jaar. Verder viert onze pastoor Reijnen in september zijn 50-jarig priesterjubileum. En - last but not least – zal dit jaar worden herdacht dat 100 jaar geleden in café ‘A gen Baag’ een café ontstond. Natuurlijk zullen we in onze publicatie aandacht schenken aan deze jubilea. Naast een hoofdstuk over het Nijswiller dialect en een aantal andere historische onderwerpen zullen we een apart hoofdstuk vrijhouden voor historische foto’s. Al met al een boekje dat de moeite waard zal zijn om gelezen te worden.